Door de toenemende vraag blijft de prijs voor eieren op een hoog niveau. Daardoor is het aantrekkelijk om hennen langer aan te houden. Maar hoe ouder de hen, hoe groter de kans op een verminderde eischaalkwaliteit.
Als hennen al op jonge leeftijd over voldoende Vitamine D3 beschikken, nemen ze tot op latere leeftijd calcium beter op en blijft de eischaalkwaliteit beter. Zo hoeven er minder eieren verloren te gaan of als tweede kwaliteit verkocht te worden. Pluimveenutritionisten Ann Vandeweghe en Estella Leentfaar van DSM Animal Nutrition and Health leggen uit hoe dit werkt.
Eischaalkwaliteit
Eischaalkwaliteit is onlosmakelijk verbonden met calciumvoorziening. Een eischaal is namelijk bijna geheel gemaakt van calciumcarbonaatkristallen. Dat betekent niet alleen dat een leghen voldoende calcium via het voer moet opnemen en opslaan, maar ook uit de botten vrij moet kunnen maken en naar de eileider kan transporteren.
Voor het aanmaken van de eischaal gebruikt de hen calcium dat is opgeslagen in de botten en calcium dat rechtstreeks uit het voer wordt gehaald. 25 tot 40 procent van het calcium dat nodig is voor de eischaalproductie wordt eerst opgeslagen in de botten. Een bot van een hen bestaat uit structuurbeen, dat zorgt voor de stevigheid, en uit medullair been. Dit medullair been is het binnenste van het bot en is het feitelijke calciumreservoir voor de eischaalvorming. “Het structurele bot wordt tijdens de opfok gevormd. Zo’n veertien dagen voor een hen aan de leg gaat, wordt het medullair been gevormd.
Als een hen calcium moet gebruiken voor de vorming van een eischaal, maar daar op dat moment via het voer niet de beschikking over heeft, haalt ze het calcium uit het medullair been. Zodra de kip weer calcium en fosfor opneemt, wordt de voorraad in het bot weer aangevuld”, vertelt Estella Leentfaar van DSM Animal Nutrition and Health. Leentfaar is manager Nutrition en pluimveenutritionist bij de leverancier van premixen. “Dit is een proces dat alleen bij leggende dieren plaats vindt. Het gebeurt onder invloed van oestrogeen”, vult ze aan.
Botweefselvolume vergroten
Een groot botweefselvolume heeft een gunstige invloed op de calciumvoorziening. Onderzoek heeft aangetoond dat vitamine D3 in de variant van 25-OH-D3 in de opfok zorgt voor een hoger botweefselvolume van het structuurbeen, maar ook zorgt voor meer ruimte voor de aanzet van het medullair been, waardoor dit ook in volume toeneemt.
Ook zorgt 25-OH-D3 tijdens de legperiode ervoor dat er tijdens de legperiode meer calcium uit het bot kan worden gehaald en dat het lichaam dit gemakkelijker weer aanvult. “25-OH-D3 is, zoals wij dat noemen, de precursor voor het hormoon 1,25(OH)2-D3. Dit hormoon is verantwoordelijk voor de calciumabsorptie uit de darmen.
Dat hormoon zelf kunnen we niet in het voer stoppen en het toevoegen van het hormoon geeft een risico in de verstoring van het calcium metabolisme. Toediening kan wel via Rovimix Hy.D, dit bevat25-OH-D3, waarbij de hen zelf in staat is het calcium metabolisme te reguleren. Dit passen we toe in premixen onder de naam Rovimix Hy.D”, vertelt Ann Vandeweghe, evenals Estella Leentfaar pluimveenutritionist bij DSM Animal Nutrition and Health. “Door deze vorm van vitamine toe te voegen aan het opfok- en daaropvolgend legvoer, wordt er meer calcium vrijgemaakt voor de eischalen, wat ten gunste is van de kwaliteit. Daarnaast heeft de vitamine een positief effect op het legpercentage.”
Directe benutting uit voer verbeteren
Circa tweederde van de calciumhoeveelheid die benodigd is voor de vorming van eischalen, komt rechtstreeks uit het voer. Het is dus vanzelfsprekend dat er voor hoogproductieve hennen voldoende calcium in het voer moet zitten. Naast het type calcium, de deeltjesgrootte en voermanagement speelt de Vitamine D3-status ook hier een belangrijke rol. “Je kunt zoveel calcium in het voer stoppen als je wilt, als de hen het er niet uit kan halen, heb je er niks aan. Ook hier is aanwezigheid van het hormoon 1,25(OH)2-D3 doorslaggevend. Met 25-OH-D3 kunnen we ervoor zorgen dat dit in de basis voldoende aanwezig is”, aldus Estella Leentfaar.”
Niet alleen voer bepalend
Voeding is niet de enige factor van betekenis voor de eischaalkwaliteit. “Om te zorgen dat er voldoende medullair bot is, is een goede skeletontwikkeling belangrijk. Kies als leghennenhouder daarom voor goed uitgebalanceerde en robuuste hennen. Vaak is bij opfokhennen de prijs bepalend en wordt er vooral naar het gewicht bij overplaatsen gekeken.
Pas bij het afrapen van de eieren zie je hoeveel breuk er is. Dan ben je al te laat. Breuk is een verliespost en zorgt voor onnodig werk, onder meer als gevolg van vervuilde transportbanden. Dit kan voorkomen worden door tijdens de opfok te supplementeren met Rovimix Hy.D en dit tijdens de legfase te blijven doen”, aldus Vandeweghe.
Resultaten van Europees praktijkonderzoek laten zien dat eieren van leghennen die Rovimix Hy.D vanaf opstart van de legfase via het voer kregen een significant hogere breuksterkte hebben (zie Figuur 1). Ook blijkt uit een proef dat bij gebruik van Rovimix Hy.D aanzienlijk minder sprake is van tweedekeus eieren (zie Figuur 2). “Zeker met de huidige eierprijzen heeft dit grote invloed op het saldo. Daarom is Rovimix Hy.D de investering meer dan waard. Voeradviseurs kunnen meer vertellen over de mogelijkheden”, besluit Vandeweghe.
