Met de regelmaat van de klok verschijnen in de media berichten over uitbraken van vogelgriep, zowel in Nederland en België, als in de rest van Europa. Was de ziekte eerst nog seizoensgebonden, nu heerst ze vrijwel permanent. Daarom gaan er steeds meer stemmen op om een effectief vaccin te ontwikkelen en in te zetten. In opdracht van het ministerie van LNV wordt de komende maanden dan eindelijk een test in Nederland uitgevoerd met drie vaccins tegen vogelgriep.
Wageningen Bioveterinary Research (WBVR) onderzoekt de werking van drie vaccins tegen het huidige H5-virus, ontwikkeld door drie verschillende farmaceuten. De eerste vaccinproef wordt uitgevoerd op 30 legkippen in de High Containment Unit van WBVR in Lelystad. De vaccins kunnen geautomatiseerd worden toegediend op eieren of kuikens van een dag oud. De eerste uitkomsten worden niet eerder dan in de loop van december 2022 verwacht.
Tijd voor een vaccin
Tot nu toe zijn ruiming van dieren en langdurig ophokken de meest effectieve maatregelen om de verspreiding van vogelgriep in te dammen. Nederland heeft de twijfelachtige eer hierin zeer efficiënt te zijn en heeft sinds oktober 2021 al een kleine 5 miljoen dieren geruimd, al of niet preventief. Dat zijn niet bepaald diervriendelijke ingrepen, die voor de publieke opinie weinig goeds doen.
De langdurige beperkende maatregelen kosten de pluimveehouders veel geld en zijn bovendien slecht voor het dierenwelzijn. Vrije-uitloopeieren worden bijvoorbeeld na zestien weken ophokken verkocht als scharreleieren, wat 2 tot 2½ cent per stuk minder oplevert. Tegelijkertijd komt het welzijn van de kippen in de knel door de inperking van hun natuurlijke gedrag. Een werkzaam en praktisch inzetbaar vaccin staat dus inmiddels hoog op de verlanglijst van veel betrokken partijen.
Waar worden de vaccins tegen vogelgriep op getest?
De drie vaccins die WBVR onder de loep neemt, moeten niet alleen voorkomen dat dieren ziek worden, maar vooral ook de verspreiding van het virus inperken. Zieke dieren moeten het virus dus niet meer aan elkaar kunnen overdragen. Zeker zo belangrijk is de wens om gevaccineerde dieren diagnostisch te kunnen onderscheiden van zieke dieren. Binnen Europa kan er dan namelijk weer gehandeld worden in gevaccineerd pluimvee. Met de huidige vaccins is dat verboden, omdat ingeënte dieren niet van ziek te onderscheiden zijn.
Even geduld: wachten op vaccins tegen vogelgriep tot 2025
Ook als de test positief uitpakt, zal de pluimveesector nog even geduld moeten hebben, want er volgen eerst nog proeven in de stallen van pluimveehouders. Zodra WBVR een vaccin vrijgeeft, moet de farmaceut het middel nog registreren en moet de EU toestemming geven. Al met al zal dat zomaar twee jaar in beslag nemen, dus voor 2025 kunnen we nog geen grootschalige vaccinatie verwachten.
Bron: Groen Kennisnet
