Ondanks de zeer moeilijke marktrealiteit realiseerde de diervoedersector een status quo, met een diervoederproductie in België van 7,1 miljoen ton veevoeder in 2021. Dat maakt de Belgian Feed Association (BFA) bekend. De sector kampt met heel wat uitdagingen, die een grote impact hebben op de sector; de sterk gestegen grondstoffenprijzen en de uitdagingen qua beschikbaarheid als gevolg, het in februari aangekondigde stikstofakkoord dat de sector zwaar onder druk zet door de aangekondigde afbouw van de varkensstapel met 30 procent, en de prioriteit van de sector om de dierlijke productieketen via voedermaatregelen verder te verduurzamen.
Al lijkt het einde van de stijging van de voederprijzen nu stilaan in zicht, het is duidelijk dat de bedrijven in de veevoedersector nog voor heel wat uitdagingen staan.
2021: een jaar vol uitdagingen, maar sector toont zich weerbaar
In 2021 werd de diervoedersector opnieuw geconfronteerd met zeer moeilijke marktomstandigheden. Uiteraard was er nog steeds de COVID-19 pandemie. Daarnaast was er de crisis in de varkenshouderij én werd de sector opnieuw geconfronteerd met hoog pathogene vogelgriep bij pluimvee. Toch bleef de diervoederproductie van de BFA-leden qua volume status quo (-0,1 procent).
Met een Belgische diervoederproductie van 7,1 miljoen ton voeders bekleedt België de 8ste plaats binnen Europa (EU-28). In 2021 importeerde België 1,7 miljoen ton voeders en exporteerde er 1,4 miljoen ton. “Deze globale cijfers omvatten zeer grote schommelingen doorheen het jaar” aldus Katrien D’hooghe, Managing Director van BFA. “Zo daalde bijvoorbeeld de productie van varkensvoeders over het hele jaar met 1,6 procent t.o.v. 2020. In de periode december 2021-januari 2022 zien we echter een daling van ongeveer 10 procent tegenover het jaar voordien.”
Dirk Van Thielen, voorzitter van BFA, beaamt; “De crisis in de varkenshouderij is heel duidelijk af te leiden uit de BFA-statistieken. De oorzaken zijn intussen iedereen bekend: ongezien lage varkensprijzen en hoge energie-, grondstoffen- en voederprijzen. Ondanks het feit dat de varkensprijzen recent sterk gestegen zijn, is een verdere stijging voor heel wat varkenshouders op dag van vandaag een noodzaak om te komen tot een positief resultaat.”
Grondstoffenprijzen op recordhoogte, voederprijzen volgen
De prijzen van de grondstoffen voor diervoeders – vb. tarwe, maïs, gerst, sojaschroot, lijnzaad, koolzaadschroot, maar ook vitaminen en mineralen – bereikten de afgelopen weken absolute recordhoogtes. Voor bepaalde grondstoffen, zoals zonnebloempitten en de bijproducten van de productie van zonnebloemolie, dreigen ook problemen qua beschikbaarheid door de oorlog in Oekraïne. David Clarinval, vice-Eerste minister en Federaal minister van Landbouw, bevestigt dat “de bevoorradingsproblemen van bepaalde zonnebloemzaadproducten uitvoerig zijn besproken [tijdens de eerste vergadering van de task force op federaal niveau.
De FOD Economie werkt aan een noodplan voor de Belgische voedselbevoorrading, samen met het Ketenoverleg waar ook BFA deel van uitmaakt”.
Dit alles leidt tot zeer hoge veevoederprijzen, al lijkt het einde van de stijging stilaan in zicht. Daardoor komt de rentabiliteit van de veehouders zwaar onder druk te staan. Van Thielen: “Gelukkig zijn bij de meeste diergroepen de prijzen van de eindproducten (vlees, melk en eieren) ook gestegen.” De sterk gestegen voederprijzen zijn ook duidelijk af te leiden uit de omzetstijging (in absolute waarde) van de sector. De omzet steeg met 18 procent t.o.v. 2020. De Belgische diervoedersector vertegenwoordigt zo 10 procent van de omzet van de totale voedingsindustrie.
Stikstofakkoord: ook grote impact op Belgische diervoedersector
Het stikstofakkoord dat de Vlaamse regering in februari 2022 aankondigde; zal de Belgische diervoederproductie de komende jaren nog verder onder druk zetten. De productie van varkensvoeders maakt immers 52 procent uit van de totale diervoederproductie in België. “De vooropgestelde afbouw van de varkensstapel met 30 procent, brengt voor heel wat van onze leden, waaronder ook veel Vlaamse, familiale KMO’s, flink wat kopzorgen met zich mee. Wij zullen dan ook niet nalaten onze bezwaren in te dienen via het lopende openbaar onderzoek”, aldus D’hooghe. “Intussen blijven we uiteraard constructief meewerken aan het zoeken naar oplossingen voor milieu- en klimaatuitdagingen via voedermaatregelen.”
Focus op maatschappelijk verantwoorde en duurzame diervoederproductie
Het inzetten op een verdere verduurzaming van de dierlijke productieketen via voedermaatregelen, loopt als een rode draad doorheen de werking van BFA. “Er zijn inmiddels 5 concrete voedermaatregelen beschikbaar om de methaanuitstoot bij runderen te verminderen” illustreert Dirk Van Thielen. “De Vlaamse Overheid stelt via een pre-ecoregeling zelfs middelen ter beschikking om de toepassing ervan te stimuleren. Wij roepen dan ook alle betrokken ketenpartners op om hier samen mee aan de slag te gaan.”
De sector zet ook nog steeds volop in op het verder verduurzamen van de aanvoerketen van soja(schroot). Zo wordt jaarlijks ongeveer een half miljoen euro geïnvesteerd in de aankoop van duurzame sojacertificaten. In 2021 werden er 450.000 certificaten aangekocht. Een aanpak die de sector nog verder wil uitbouwen. Katrien D’hooghe: “Het Europese wetsvoorstel rond ontbossingsvrije aanvoerketens, focust enkel op volledig gescheiden stromen. Wij vragen dat de inspanningen die de sector al jaren levert op gebied van duurzame sojateelt via deze certificatie ook in rekening gebracht worden”.
De Belgische diervoedersector streeft ook naar minder import van soja uit niet Europese landen en een meer divers gebruik van alternatieve eiwitbronnen. Hierbij wordt volop ingezet op circulariteit. 43 procent van de gebruikte grondstoffen zijn al nevenstromen uit de voedings- en biobrandstoffenindustrie. Zo is de sector bijvoorbeeld ook vragende partij om dierlijk eiwit te kunnen verwerken in pluimvee en varkensvoeders. Het gaat hierbij om bijproducten van dieren die goedgekeurd zijn voor menselijke consumptie. De Europese Commissie keurde hiervoor vorig jaar een wetsvoorstel goed, maar de omzetting naar de praktische toepassing in België loopt vertraging op.
BFA blijft zich in al deze dossiers inzetten als een proactieve en constructieve gesprekspartner op de verschillende beleidsniveaus. BFA en haar leden geloven dan ook rotsvast in een toekomstgerichte en duurzame veehouderij in België.
Bron: BFA
