Hoewel ze op het oog niets lijken te mankeren hebben veel Beter Leven 1 Ster vleeskuikens wel degelijk last van coccidiose. Gevolg: onregelmatige groei en minder uniformiteit. Zo wordt het lastiger om dicht op de 25 kilogram per vierkante meter te eindigen. Uit onderzoek van Elanco Animal Health blijkt dat coccidiosestammen later pieken dan bij reguliere vleeskuikens en dat er voor Beter Leven 1 ster-vleeskuikens stammen de kop opsteken die normaal gesproken niet bij vleeskuikens worden gezien. “Wellicht moeten we deze kuikens langer beschermen dan we bij reguliere kuikens ooit gedacht hebben”, aldus technical consultant Poultry Dawn Reinhoudt van Elanco.
De afgelopen maanden onderzocht Dawn Reinhoudt van Elanco met regelmaat Beter Leven 1 Ster-vleeskuikens. In de meeste gevallen zagen de kuikens er kerngezond uit en de mest was van prima kwaliteit. Het enige dat opviel was verminderde uniformiteit en een iets tegenvallende groei. Bij sectie van een aantal kuikens werd duidelijk hoe dit kwam: de darmen hadden een laesiescore die je bij reguliere vleeskuikens alleen ziet als ze typische coccidioseverschijnselen vertonen. Denk bij die verschijnselen aan weinig vitaliteit, vermagering en afwijkende mest. “Coccidiose zorgt dus wel degelijk voor problemen, alleen de kuikens laten het niet direct zien”, aldus Reinhoudt.
Onzichtbaar aanwezig
De pluimveespecialist denkt dat meerdere factoren ervoor zorgen dat coccidiose tijdens de ronde minder zichtbaar is. “Ten eerste zijn de Hubbard-kuikens die binnen het Beter Leven 1 Ster-concept worden gemest veel actiever dan reguliere Ross-kuikens. Overdreven gesteld: ze rennen of ze gaan dood. De Ross-kuikens blijven rustig als je de stal binnenkomt, de Hubbard-kuikens lopen voor je weg. Daardoor heb je minder zicht op gedrag. Door het dikkere verenpakket van de Hubbards valt tegenvallende groei minder op. Daarnaast krijgen ze op hun groei aangepast voer, waardoor de mest droger is en daarmee het strooisel ook. Dan zie je afwijkende mest minder. Dit komt ook doordat de Hubbard-kuikens het strooisel meer omwoelen. Door de lagere bezettingsgraad is het strooisel sowieso al droger dan bij reguliere kuikens. Al met al kunnen we stellen dat de signaalfunctie minder is dan we gewend waren. Je ziet de schade voornamelijk terug in de cijfers.”
Later piekmoment
In de eerste helft van dit jaar onderzochten pluimveespecialisten van Elanco Animal Health 19 koppels waarbij telkens vijf kuikens individueel werden beoordeeld. De leeftijd varieerde van dertig dagen tot slachtleeftijd. “We zagen bij de Beter Leven 1 Ster-kuikens dat veelvoorkomende coccidiosestammen op een latere leeftijd piekten dan bij reguliere vleeskuikens. De Eimeria acervulina steekt bij reguliere kuikens vaak de kop op tussen 23 en 26 dagen. Bij de Beter Leven 1-ster-kuikens pas rond 31 tot 33 dagen”, vertelt Reinhoudt. “Eimeria maxima slaat bij reguliere vleeskuikens vanaf 24-25 dagen toe. Bij Beter Leven 1 Ster pas vanaf 33 tot 35 dagen en blijft dan tot dag vijftig aanwezig. Eimeria tenella, die zich bij reguliere vleeskuikens vooral lijkt te manifesteren bij verzwakte dieren, komt bij Beter Leven 1 Ster structureler voor, met name in de tweede fase van de ronde”, vervolgt ze.
Andere stammen
Wat volgens Reinhoudt verder opvalt is dat er bij de Beter Leven 1 Ster-kuikens coccidiosestammen kunnen voorkomen die je bij reguliere kuikens niet ziet. “We hebben Eimeria brunetti en Eimeria necatrix gevonden. Dit zijn stammen die horen bij ouder wordende kippen. In de opfok, vermeerdering en leg zijn dit bekende stammen, bij reguliere vleeskuikens niet. Het ouder laten worden van de kuikens betekent dus ook dat we nieuwe tegenstanders krijgen en daarop moeten anticiperen. Dit geldt overigens niet alleen voor coccidiose, maar ook voor een aandoening als Marek die we nu ook bij vleeskuikens zien.”
Andere aanpak vaak noodzakelijk
Dat het andere coccidioseverloop bij Beter Leven 1 Ster-kuikens een andere coccidiosestrategie vraagt, is wel duidelijk. Hoe deze strategie er in de basis uit komt te zien, nog niet. “Op basis van wat we in het veld hebben gezien, hebben we hier wel ideeën over, maar deze willen we nog eerst bespreken met dierenartsen en nutritionisten”, vertelt Reinhoudt. “Uiteraard verschilt de strategie van bedrijf tot bedrijf. Elanco adviseert vleeskuikenhouders die overschakelen naar Beter Leven 1 Ster in elk geval kritisch naar de coccidioseaanpak te kijken.
“Hetzelfde programma als bij reguliere kuikens werkt niet. Vaak is verlenging nodig, vaak langer dan dat we bij reguliere kuikens voor mogelijk houden”, aldus Reinhoudt. “Laat regelmatig kuikens openmaken om de darmen te bekijken en stuur bij op basis van het resultaat. Doe het onderzoek bij voorkeur vanaf week vier tot aan slacht minimaal twee keer. Dat is de fase waarin de kuikens het meeste voer opnemen en het hardst groeien, dus daar is de meeste winst te behalen. Bekijk wanneer de pieken zijn en stel het coccidioseprogramma daarop bij. Bezuinigen op coccidiosepreventie lijkt mischien een slimme strategie. De praktijk leert echter dat je daarmee het verlies aan voederconversie en uniformiteit niet goed maakt.”
Tekst: Gerben Hofman
Beeld: Elanco Animal Health
