Bedrijfsovername is een belangrijk thema op Aeres Hogeschool Dronten (Nederland). Zowel voor studenten als docenten als in het onderzoek. Veel studenten zien hun toekomst in het thuisbedrijf en om zich hierop voor te bereiden volgen ze een opleiding aan de Aeres Hogeschool.
Studie Varkens-pluimvee en ondernemerschap
Studenten die in Dronten Varkens- en pluimveehouderij gaan studeren zijn zeer divers; ongeveer de helft stroomt in vanuit het mbo, de andere helft vanuit de havo. De helft van de studenten heeft thuis een onderneming, de andere helft niet. De vierjarige opleiding Varkens- en Pluimveehouderij wordt gevolgd door ongeveer veertig tot vijftig studenten. Kenmerkend voor de studenten is de praktische inslag en de wens direct op of rondom het primaire bedrijf te werken. Het bij de school gevestigde studenten-varkensbedrijf en het studentenpluimveebedrijf worden daarom ten volle benut. In de gehele opleiding spelen ondernemerschap en bedrijfsovername een grote rol.
In het eerste jaar van de opleiding Varkens- en pluimveehouderij maken ze kennis met de sector, zowel technisch als economisch. Ook lopen ze stage om een beeld te krijgen van een bedrijf.
In het tweede jaar van de opleiding maken studenten bij een bedrijf een technische sterkte en zwakteanalyse gekoppeld aan het saldo. Ook maken ze een bedrijfsanalyse en rekenen ze een aantal plannen door. Het tweede jaar sluit de student af met een buitenlandstage, minstens vijftig kilometer van de grens. Echter, studenten kiezen er vaak voor om naar verre landen zoals Brazilië, Australië, Nieuw-Zeeland, Canada of Tanzania en Ghana af te reizen en daar hun buitenlandstage te voltooien.
Later in de opleiding krijgen de studenten de kans om zich te specialiseren in varkens- of pluimveehouderij, gaan ze op de hiervoor genoemde buitenlandstage en richten ze een studentenbedrijf op. In het laatste jaar is er de mogelijkheid om een keuze te maken om tijdens een minor een bedrijfsovernameplan te maken. Op deze manier worden studenten klaargestoomd als ondernemer, adviseur, onderzoeker of beleidsmedewerker.
Lectoraat omgevingsinclusief Ondernemen
Het lectoraat Omgevingsinclusief Ondernemen is een onderzoeksteam van docenten die zich bezighouden met onder andere bedrijfsopvolging. Het doel van dit onderzoek is om studenten zo goed mogelijk voor te breiden op hun eigen bedrijfsovername.
Strategie
De strategie van de overnemer is erg belangrijk voor een bedrijf. Tijdens hun tijd op Aeres Hogeschool leren overnemers hoe ze kunnen onderzoeken welke strategie het beste bij hen past.
De afbeelding bij dit artikel geeft weer dat er een grote diversiteit aan strategieën mogelijk is. Niet alleen in de fruitteelt, maar ook in de pluimveehouderij. Het is belangrijk om stil te staan bij de vraag: op welke manier wil ik produceren? En hoe komen mijn producten bij de consument? Dit kan via de grote afzetkanalen zoals de meest rechtse fles appelnectar. Flevosap wordt gemaakt in Flevoland van appels van over de hele wereld. Appelaere is een Zeeuws initiatief waarbij het appelsap gemaakt wordt van Zeeuwse appels. De meest linkse, duurste fles appelsap komt van een biologisch bedrijf. Zo is er een grote diversiteit aan strategieën waarbij met dezelfde appel een verschillende marge gemaakt kan worden. Een voorbeeld van een strategische keuze in de pluimveehouderij is het initiatief van de appeltje-eitje automaten.
Expeditie bedrijfsopvolging
Om ruimte te maken voor de strategie van de overnemer is het belangrijk dat de bedrijfsopvolging op een goede manier plaatsvindt. Wanneer de bedrijfsovername niet zo heel soepel verloopt, is er geen ruimte meer voor de strategie van de overnemer. Echter, in een bedrijfsovername schuurt het altijd. Er is altijd iemand die iets in moet leveren. De partijen in de bedrijfsopvolging moeten zich hiervan bewust zijn.
Studenten leren in hun tijd aan Aeres Hogeschool dus niet alleen over de technische en economische kant van het bedrijf, maar bereiden zich ook voor op gesprekken met de huidige ondernemers. Afgelopen maand was er een bedrijfsopvolgingsdag waar studenten met hun ouders kwamen om te luisteren naar diverse sprekers over de verschillende aspecten van bedrijfsopvolging.
Expeditie bedrijfsopvolging. Het laat iets zien van de zoektocht tijdens de bedrijfsopvolging. Want wie gaat het bedrijf eigenlijk overnemen? En hoe zijn de belangen van de verschillende partijen met elkaar in evenwicht? Het is een zoektocht door een bekend land. We weten immers wat er moet gebeuren bij een bedrijfsoverdracht. Er moet een overnamesom vastgesteld worden, het moet juridisch geregeld worden. Appeltje- eitje, toch?
Appeltje- eitje? Nee, in een bedrijfsopvolging schuurt het altijd. Er komt veel meer bij een bedrijfsopvolging kijken dan de partijen van tevoren kunnen overzien. Daarom kan het van grote waarde zijn om een coach om hulp te vragen om het proces goed te laten verlopen. Als jonge ondernemer is het belangrijk om je strategie te bepalen en uit te leggen aan de mensen om je heen. Bedrijfsopvolging is dus niet zo gemakkelijk als het lijkt. Met onderwijs en onderzoek wil Aeres Hogeschool bijdragen aan bewustwording, strategievorming en bedrijfsopvolging in de agrarische sector.
Tekst: Nelia Suurland, Hein Godrie en Ron Methorst
