Op 24 september 2020 verdedigde Annatachja De Grande haar doctoraat ‘Dietary zinc source affects performance and intestinal health in broilers’. Promotoren zijn Prof. dr. R. Ducatelle en Prof. dr. ir. F. Van Immerseel van UGent (Fac. Diergeneeskunde) en Dr. ir. Evelyne Delezie en Dr. Saskia Leleu van ILVO.
Een optimale darmgezondheid is van cruciaal belang voor een goede groei van pluimvee in het algemeen, en van vleeskuikens in het bijzonder. Door verscheidene factoren, zoals klimaatverandering en hogere omgevingstemperaturen, komt die darmgezondheid echter meer en meer onder druk te staan. Zinksupplementen kunnen hierbij ondersteuning bieden. Van het essentiële sporenelement zink is immers geweten dat dit een rol speelt in veel biologische processen, maar zink kan in verschillende vormen worden toegediend. ILVO/UGent-onderzoekster Annatachja De Grande onderzocht in haar doctoraat of de zinkbron (anorganisch of organisch) een effect heeft op darmmorfologie, technische prestaties en vleeskwaliteit. Ze kwam tot de conclusie dat de beste resultaten, zeker in stressperiodes, bereikt werden wanneer een organisch zink-aminozuurcomplex werd toegediend via het vleeskuikenvoeder.
Bezorgdheid omtrent darmgezondheid vleeskuikens
Een gezonde darm verteert op een efficiënte manier de nutriënten uit het voeder. Die efficiënte vertering resulteert in een snelle gewichtstoename en een lagere voederconversie (je krijgt meer kippenvlees met minder kilo’s voeder). Dat is economisch en ecologisch een win-winsituatie, op voorwaarde dat het dier zelf kan volgen. Specialisten zien sinds de laatste twee decennia echter dat de darmgezondheid van vleeskuikens steeds meer onder druk komt te staan. Door de doorgedreven selectie zijn de huidige hybriderassen zeer gevoelig geworden voor allerhande (darm)infecties. Daarenboven geven hoge omgevingstemperaturen – zoals tijdens de steeds warmere zomers – aanleiding tot (bijkomende) negatieve gevolgen op de darmgezondheid van de vleeskuikens.
Verschillende soorten zinkbronnen
Zink is een essentieel sporenelement dat vele biologische processen ondersteunt, waaronder mogelijks ook de darmgezondheid. Mensen en dieren hebben echter geen specifiek ‘opslagsysteem’ voor zink. Waardoor het gesupplementeerd moet worden via het voeder of het drinkwater. Maar er bestaan verschillende zinkbronnen.
Zo kan zink worden toegediend aan vleeskuikens als anorganische zinkbron (bvb. zinkoxide (ZnO) of zinksulfaat (ZnSO4)), of als organisch complex. Dit laatste is samengesteld uit zink gebonden aan een eiwit, peptide of aminozuur. Uit eerder onderzoek bleek reeds dat organische zinkbronnen een hogere biologische beschikbaarheid hebben, maar er is nog niet veel informatie beschikbaar rond het effect van de zinkbron op prestaties en darmgezondheid.
Daarom opteerde Annatachja De Grande ervoor om de effecten van het toevoegen aan het vleeskuikenvoeder van een anorganische zinkbron ZnSO4 te vergelijken met deze van een organische zinkbron, meer bepaald een zink-aminozuurcomplex (ZnAZ-complex). Technische prestaties, darmgezondheid en vleeskwaliteit werden daarbij bepaald.
Zink-aminozuurcomplex levert beste resultaten, zeker in stressperiodes
De eerste studie betrof een parallel uitgevoerde prestatie- en verteringsproef bij vleeskuikens. Uit deze studie bleek dat zink, toegediend onder de vorm van een organisch ZnAZ-complex een positief effect had op de voederconversie en de darmgezondheid. Het darmoppervlak was merkelijk groter bij de ZnAZ-groep waardoor een betere opname van nutriënten mogelijk was. De effecten werden voornamelijk opgemerkt op het einde van de startersfase (een fase die gekenmerkt wordt door heel wat stress bij het vleeskuiken), en op het einde van de groeierfase.
In een tweede studie werd ervoor geopteerd om de vleeskuikens tijdens de finisherfase te onderwerpen aan een chronisch cyclische hittestress. In deze studie werd opnieuw gebruik gemaakt van dezelfde zinkbronnen, nl. het anorganische ZnSO4 en het organische ZnAZcomplex. Bijkomend werd ook vitamine E, een anti-oxidant, in een normaal en een hoog niveau toegevoegd. De positieve effecten uit de eerste studie op darmmorfologie en voederconversie van ZnAZ werden opnieuw bevestigd tijdens de (stresserende) startersfase. Bijkomend werd een effect gezien van de zinkbron in de finisherfase waarbij de vleeskuikens extra hittestress ervaarden in deze proef. De beste resultaten werden ook hier bekomen bij ZnAZ bij een normale dosis aan vitamine E. Een hogere dosis vitamine E versterkte dit effect echter niet.
In deze tweede proef werd ook het effect van de zinkbron op de vleeskwaliteit bepaald. Het slachtrendement werd niet beïnvloed door het type zinkbron, maar er werd wel een hoger percentage borstvlees genoteerd bij de ZnAZ-groep. Dit vlees werd bovendien gekenmerkt door een verminderd drip- en dooiverlies, wat wijst op een verbeterde vleeskwaliteit voor het borstvlees afkomstig van deze kuikens.
Conclusie
Darmgezondheid bij vleeskuikens levert de laatste tijd vaak kopzorgen op. Een zinksupplement via het vleeskuikenvoeder kan hierbij soelaas bieden. Dit kan echter in anorganische of organische vorm worden toegediend. Uit het doctoraatsonderzoek van Annatachja De Grande bleek dat bij het toedienen van zink als organisch zinkaminozuurcomplex aan het vleeskuikenvoeder meer effect werd geboekt dan wanneer het toegediend werd als anorganische zinkbron (ZnSO4). Vooral in periodes van stress waren er grotere positieve effecten te zien van deze organische zinkbron op voederconversie, darmmorfologie en vleeskwaliteit. De interactie met andere anti-oxidatieve elementen als vitamine E moet wel nog verder uitgeklaard worden.
Bron: ILVO
